بزرگنمایی:

به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان پدافند غیرعامل کشور، سردار غلامرضا جلالی روز دوشنبه در همایش ملی پدافند غیرعامل و رسانه پایدار با حضور محمدمهدی اسماعیلی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس و جمعی از مدیران رسانه‌ای و فعالان عرصه روابط عمومی دستگاه‌ها و زیرساخت‌ها، ضمن ادای احترام به روح ملکوتی حضرت امام (ره)، شهدای دفاع مقدس، شهدای مدافع وطن و حرم و شهدای فرهنگ و رسانه کشور، گفت: در موضوع پدافند غیرعامل با چهار مفهوم تهدیدات، آسیب‌پذیری‌ها، مخاطرات و اقدامات پدافند غیرعامل در برابر این عناصر مواجه هستیم.

وی ادامه داد: رسانه در سال‌های اخیر شاهد تحولات بسیار زیادی از جنس فناوری شده و عرصه‌های زیادی را گشوده و تولید کرده است. این شکوفایی رسانه در قابلیت‌های مختلف اثرات زیادی در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه امنیت، دفاع و جنگ برجای گذاشته است. به شکلی که چارچوب‌های اساسی جنگ‌ها را تغییر داده است. رویکردهایی که دشمن در گذشته با تعریف مردم به عنوان هدف در جنگ‌ها دنبال می‌کردند به جنگ‌های مردم‌محور تغییر کرده و ابزار دشمن رسانه و افکار عمومی است.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور افزود: در جنگ‌های گذشته به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم، میزان کشتار مردم قابلیتی بود که کشوری علیه کشور متقابل به کار می‌گرفت و او را مجبور به تسلیم می‌کرد. مثل اقدام ناجوانمردانه آمریکایی‌ها در حمله و بمباران هسته‌ای به دو شهر ژاپن که هزاران نفر ظرف چند دقیقه کشته شدند و بعد آمریکا تهدید کرد اگر ژاپن تسلیم نشود این روند ادامه خواهد یافت. وقتی رسانه شکل گرفت و رشد و توسعه پیدا کرد تعریف مرزهای جغرافیایی از نظر نظامی و دفاعی تغییر کرد. رسانه از مرزها به راحتی عبور کرد و موضوعی به نام افکار عمومی مسئله‌ای جدی شد.

وی تأکید کرد: ابزارها و زیرساخت‌هایی که می‌توانند افکار عمومی را شکل بدهند و نظام محاسباتی مردم، مسئولان و کشورها را شکل بدهند، متأثر از ابزار رسانه شکل گرفت. بنابراین شاهد این بودیم که اهداف دستگاه‌های تبلیغاتی رسانه‌ای موجب اثرگذاری بر نظام محاسباتی مردم، مسئولان و ملت‌ها شد تا در برابر طرح‌ها و پروژه‌های مختلف اثر دلخواه خود را دنبال کنند. این تحول رسانه در همه حوزه‌ها شکل گرفت و ابعاد جدیدی پیدا کرد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: امروز شاهد این هستیم که وقتی از مقوله‌ای به نام جنگ سایبری و ترکیبی صحبت می‌کنیم با 4 عنصر اساسی مواجهیم. فناوری سایبری از جنس ویروس و حمله و ضد حمله، دیگری عنصر کارکرد یا عدم کارکرد آن زیرساخت مثلاً در سامانه سوخت نظام سوخت‌رسانی کار کند یا کار نکند. دو عنصر دیگر مردم و رسانه هستند. رسانه چگونه از این حادثه به نفع اهداف خودش بهره‌برداری داشته باشد و بعد مردم را به سوی ناراحتی، نگرانی، اعتراض و اغتشاش و درگیری و آشوب هدایت کند. نهایتاً رسانه مهاجم و تهدیدزا دنبال این است که مردم یک کشور را علیه منافع ملی و حاکمیت ملی کشور خود سازماندهی کند. بنابراین نقش بسیار مهمی دارد.

سردار جلالی افزود: ابعاد دفاعی و امنیتی این موضوع و آن چیزی که آمریکایی‌ها نامش را جنگ رسانه‌ای یا مسلح‌سازی ابزارهای رسانه‌ای گذاشته‌اند یا تعریف آن به عنوان سلاح و ابزار و بعد تعریف کردن استراتژی‌های تهاجمی و تدافعی برای این کار، کاملاً جدی و اساسی است.

وی با بیان اینکه همه اینها به ما هشدار می‌دهد که باید در نگاه به حوزه رسانه بازنگری داشته باشیم، متذکر شد: وقتی مقام معظم رهبری می‌فرماید «باید در ساختار رسانه‌ای کشور بازمهندسی شکل بگیرد»، یعنی نباید ساده‌اندیش باشیم. به عبارتی رسانه غیر از ابعاد مختلفی که دارد، اکنون ابعاد امنیتی و دفاعی نیز به خود گرفته است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در ادامه به تبیین عناصر اساسی رسانه از منظر پدافند غیرعامل پرداخت و توضیح داد: اولی زیرساخت‌های فناوری رسانه است. در طول زمان از رسانه‌های مکتوب به فضای مجازی آمد. امروز ترکیبی از رسانه سنتی و مدرن را داریم که در کشورهای مختلف درصدشان متفاوت است. همه کشورها تلاش می‌کنند رسانه را مدیریت و کنترل کنند تا ابزاری برای برقراری ارتباط بین حاکمیت و مردم باشد. یعنی هم مسائل و مشکلات مردم را و هم رویکردهای حاکمیت را به مردم منتقل کند. بنابراین این حوزه منشأ تحولات بسیار زیای دارد. فضای سایبری نیز خود ابعاد زیادی دارد؛ از اقتصادی، معیشت، امنیت، شغل و … گرفته تا کارکردهای سلاح‌گونه و تهدیدزا.

سردار جلالی خاطرنشان کرد: در بحث زیرساخت رسانه، بسیاری مبحث زیرساخت و رابطه محتوا و پلتفرم را دنبال کرده و معتقد به اولویت محتوا بر پلتفرم هستند. اما حوادث اخیر به ما نشان داد حاکمیت پلتفرم بر محتوا مهم و جدی است. ابزارهای فضای مجازی قادر هستند محتواهای خلاف نظر خودشان را حذف و کنترل کنند. حذف برخی اپلیکیشن‌ها از روی سیستم عامل اندروید و حذف محتوای دینی و ضدصهیونیستی در اینستاگرام نشان می‌دهد تا چه اندازه، پلتفرم حاکمیت خود را بر محتوا حفظ کرده است. هر چند این رابطه یک طرفه نیست و ما هم محتوا وهم پلتفرم و هم زیرساخت را می‌خواهیم.

وی ادامه داد: همین امر سبب شده است که بسیاری از کشورهای جهان به سراغ ملی‌سازی فضای رسانه‌ای و تعریف قلمرو سایبری حرکت کنند. تعریف یک قلمرو سایبری در این حوزه جزو اهداف بسیاری از کشورها از جمله اروپایی‌ها، چین، روسیه و … است. چون شاهدند فضای سایبری، حاکمیت ملی کشورها را تحت تأثیر قرار داده است.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه الگوی دیگر مدل حکمرانی رسانه‌ای کشور است، تصریح کرد: ما در دولت دوازدهم که می‌توانیم از آن به عنوان دولت عبرت از آن یاد کنیم، شاهد ولنگاری شدیدی در فضای مجازی بودیم. این ولنگاری در واقع سبب تضعیف نظام حکمرانی رسانه‌ای کشور شد. به‌طوریکه در برخی موارد امکان هدایت افکار عمومی را برای رسانه‌های معاند فراهم کرد. این نفی استقلال ملی است که رسانه‌های بیگانه بتوانند از زیرساخت‌های کشور ما را علیه خودمان استفاده کنند و ما هیچ دخالت و اقدامی در این زمینه نداشته باشیم و اجازه بدهیم مردم ما را به بازی بگیرند.

سردار جلالی با بیان اینکه این همان ولنگاری فضای رسانه‌ای و مجازی است که رهبر معظم انقلاب چندین بار نسبت به آن تذکر دادند، تصریح کرد: نکته بعدی این است که ما اجازه دادیم افکار عمومی ما، تحت تأثیر پلتفرم خارجی، خارج از نظام حکمرانی ما شکل بگیرد. یعنی هر نوع پلتفرم خارجی بدون رعایت الزامات و منافع ملی ما، از فضای سایبری کشور ما استفاده کند و پهنای باند هم به عنوان تشویقی دریافت کند. اینکه رسانه‌های خارجی بتوانند ذهن و فکر و باور مردم ما را به نفع خود شکل بدهند و آنها را علیه منافع ملی ما تهییج کنند بسیار تهدیدآمیز و مهم است. این همان مقوله‌ای است که تحت عنوان استفاده از شبکه‌های اجتماعی به عنوان سلاح از آن نام برده می‌شود.